Многія любяць аддавацца марам пра тое, што ніякія крызісы ім у бізнесе не перашкодзяць. А ўжо адкрыць прадуктовы магазін, дык увогуле "лафа", грошы пацякуць ракой. Гэта не так.
Звернемся да крызісу 2008-2009 гадоў, зачынілася вельмі шмат маленькіх крамаў. Нават тыя, хто з выгляду выглядаў цалкам паспяховым, ня затрымліваў выплаты і рабіў вялікія заяўкі. Проста хапіла розуму зачыніцца раней, чым загразлі ў даўгах.
Цяпер сітуацыя паўтараецца. Многія нейкім толькі цудам трымаюцца, тавару на паліцах практычна няма, пакупнікоў таксама. Тыя рэдкія пастаўшчыкі, што яшчэ не кінулі вазіць тавар, падоўгу не могуць забраць грошы.
Прадуктовы бізнес дае хуткі абарот, але і рызык у ім дастаткова.
Узяць, да прыкладу, гаспадарчы магазін. Тавар можа год праляжаць на паліцы і потым спакойна сысці па першапачатковай цане. У такім бізнэсе трэба толькі цярпенне і добры запас тавару. Мерны тэмп і ніякай галаўнога болю. Выручкі, вядома, не тыя, што ў «прадукт», але высокая нацэнка з лішкам гэты недахоп пакрывае.
У нашым горадзе сярэдняя выручка ў невялікім прадуктовым магазіне складае 30 000 рублёў у дзень. Пры нацэнцы ў дваццаць адсоткаў прыбытак бруднымі будзе прыкладна пяць тысяч. У месяц 150 тысяч рублёў.
З іх аддаем зарплату прадаўцам - 30 000. Арэнду - 30 000. Розныя адлічэнні за сябе і за двух прадаўцоў у ПФР. Добра хоць можна адмовіцца ад касавага апарата.
Камуналка. Толькі электраэнергія будзе ого-го-го. Адна камера для марожанага, адна ці дзве для пельменяў. Халадзільніка тры пад піва. Парачку пад колу і пепсі. Для каўбаскі, малачка і рыбкі два ці тры. Усё гэта за месяц не Хіло накруціць лічыльнік.
Яшчэ адкладаем трохі на развіццё і непрадбачаныя сітуацыі. На «паесці самім». Бо маючы ў сваім распараджэнні вялікая колькасць смачнай і заведама свежай ежы, складана адмовіцца ад спакусы.
І што атрымліваем на выхадзе? У мяне, напрыклад, пры месячным тавараабароце больш за мільён рублёў, чысты прыбытак атрымлівалася каля пяцідзесяці тысяч рублёў, пры гэтым прыходзілася рэгулярна спісваць тавар з-за пратэрміновак. А калі бізнес адкрываўся на крэдытныя грошы, то ўвогуле сумна становіцца.
А многія і да 30 тысяч не дацягваюць. І нават да дваццаці. Вось і прыходзіцца выкручвацца. Ня афармляць афіцыйна прадаўцоў. Скручваць паказанні лічыльнікаў. Затрымліваць выплаты пастаўшчыкам. Працаваць у чорную. Увогуле, народ у нас вельмі вынаходлівы.
Зараз пра арэнду. Бо гэта самае галоўнае для любога крамы. Добрую арэнду практычна немагчыма знайсці. Шанцаванне павінна быць проста нерэальным. Цяпер нават не можам ўспомніць ні аднаго крамы на добрым месцы, у якім за апошнія некалькі гадоў змяніўся ўладальнік.
А вось дрэнны арэнды навалам. Прычым назіраецца такая тэндэнцыя. Кожныя тры месяцы ці паўгода заязджае новы энтузіяст, які лічыць, што да яго працавалі ідыёты. Як правіла, цана на арэнду завышаная. Пакупніцкі паток маленькі ці побач занадта шмат моцных канкурэнтаў.
Дзеянні такіх энтузіястаў банальныя. Паставіць цану ніжэй, чым ва ўсіх канкурэнтаў у акрузе. Ўсё. Людзі павінны пайсці самі. Прыбытку няма, плаціць прадаўцу няма чым. Значыць, будзем самі гандляваць. А сілы-то не бясконцыя. Ды і пакупнікі не ідуць. Праходзіць паўгода, і вось ужо новы «прадпрымальнік» спрабуе чаго-небудзь распачаць.
Ёсць, вядома, шчасліўчыкі, якім нечалавечымі намаганнямі атрымоўваецца раскруціць магазін. Але занадта мала. Літаральна адзінкі.
Ёсць і добрыя навіны. Існуе меркаванне, што ўлады і бандыты не даюць бізнэсу жыць спакойна. Нічога падобнага ніколі не заўважалі. Ніхто бізнес даўно не страхуе. Можа, гэта нам так шанцуе. Няма бясконцых праверак, якімі так палохаюць пачаткоўцаў. На нашым стагоддзю было ўсяго дзве праверкі. Усе цалкам карэктна, ніякіх намёкаў на хабару.
Увогуле, прадуктовы магазін можа прыносіць свайму ўладальніку нядрэнныя грошы. Многія прадпрымальнікі даказваюць гэта кожны дзень. Але патрэбен цяжкая праца і цвярозы разлік. Нават не так. Патрэбен вельмі цвярозы разлік. Будзьце да гэтага гатовыя.
І што атрымліваем на выхадзе?